Kişiye yani sanığa ya da sanıklara yapılan yapılan yargılama neticesinde ceza iki yıl veya daha kısa süre hapis veya adli para cezası ile neticelendirilmişse hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, mahkumiyet hükmünün açıklanmasını engellememekte fakat hükmün sanık hakkında hukuki bir sonuç doğurmaması anlamına gelmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için; sanık önceden kasıtlı bir suçtan verilmiş mahkumiyet hükmünün bulunmaması, sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varılması, sanığın suçun işlenmesiyle ortaya çıkan zararı gidermiş olması ve sanığın HAGB uygulanmasını kabul etmiş olması gerekir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Bu süre içerisinde sanık hakkında 1 yıldan fazla olmamak üzere denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu tedbir, sanığın bir eğitim programına devam etmesi, bir kamu kurumunda veya bir başkasının gözetimi altında çalışması, belli yerlere gitmekten yasaklanması belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınması ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesi olabilir. Sanığın bu yükümlülükleri yerine getirmemesi ve denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde sanık hakkında verilen hüküm açıklanır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir. Dilekçe, HAGB kararını veren mahkeme hangisi ise o mahkemeye verilir. İtiraz süresi kararın tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren 7 gündür.
Sanığın denetimli serbestlik kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde sanık hakkında verilen hüküm açıklanır.Ancak, mahkemece sanığın durumu gözetilerek sanık hakkında verilen cezanın yarısına kadar infaz edilmemesi ya da koşulları varsa hapis cezasının ertelenmesi veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar verilebilir.
Sanık, 5 yıl süreyle denetim ve gözetime tabi tutulur. Sanığın, denetim süresi içinde denetimli serbestliğe ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmesi ve kasten yeni bir suç işlememesi halinde sanık hakkında verilen HAGB kaldırılarak davanın düşmesine karar verilir.
HAGB kararından itibaren 5 yıl denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde mahkeme hükmü değiştirmeden açıklar. Yeniden hüküm kurulabilmesi için kasten işlenen yeni suç bakımından verilecek cezanın kesinleşmesi gerekir. İkinci suçun denetim süresi içinde işlenmiş olması yeterlidir, ayrıca bu süre içinde kesinleşmiş olması gerekmez.
HAGB kararı sanığa verilen cezanın denetim süreci boyunca etki doğurmamasını ifade eder. Bu süreyi yükümlülüklerine uygun davranarak geçiren ve kasten ikinci bir suç işlemeyen sanık hakkında verilen ceza düşer.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları özel bir sisteme kaydedilir. Bu nedenle adli sicil kaydında görülmez. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında savcı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.
HAGB kararı bir mahkumiyet hükmü değildir. Sanık, denetimli serbestlik sürecinde yükümlülüklerini yerine getirdiği ve kasten yeni bir suç işlemediği takdirde HAGB kararı kaldırılacak ve kişi hiç suç işlememiş gibi olacaktır. Dolayısıyla, HAGB kararının memuriyete engel teşkil etmez.
HAGB kararına karşı CMK madde 267 uyarınca itiraz edilebilir. Bu itiraz için madde 268’de öngörülen süre 7 gündür. HAGB itiraz süre tutum dilekçesi de kanunda öngörülen 7 günlük itiraz süresini durdurmak için verilebilecek bir dilekçedir.
HAGB kararının gereklerine uyulmaması mahkemenin açıklanması geri bırakılan hükmü açıklaması sonucunu doğuracaktır. Bu da cezanın hukuki olarak sonuç doğurması ve sanık hakkında mahkumiyet hükmü kurulması anlamına gelmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin olarak bütün sorularınız ve detaylı bir itiraz dilekçesi için alanında uzman avukatlarımızdan destek almanızı önemle tavsiye ederiz.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması Ceza Muhakemesi Kanunun 231. maddesiyle düzenlenmiş olan kendine özgü bir kurumdur. Özellikle sanığın cezasını toplum içerisinde çekmesini sağlayan, sanığın topluma kazandırılması ve faydalı olabilmesine imkan tanıyan bir muhakeme usulüdür. Bununla birlikte sanık hakkında verilen hüküm geri bırakıldığından mahkumiyet hükmü sonuç doğurmaz.